Filosofentafel: Meld je aan voor het filosofisch gesprek
("Socrates aan de Filosofentafel")
Wij discussiëren en debatteren wat af; meningen worden gegeven en bestreden. Soms is er naast die meningsuitwisseling behoefte aan rustige, zinvolle gesprekken om tot de essentie van begrippen en oordelen te komen, dan is er behoefte aan het "socratisch gesprek”.
Het socratisch gesprek is een gespreksmethode om een ander beter te begrijpen: elkaar te bevragen om te komen tot inzicht in wat de ander precies voor ogen staat. Het is geen discussie of debat, maar een onderzoeksgesprek waarbij eigen ingesloten denkpatronen worden uitgesteld.
In 1992 startte de Franse filosoof Marc Sautet met een aantal vrienden in het Café des Phares op de Place de la Bastille in Parijs een “filosofisch kabinet”. Sautet legde uit (in zijn boek Un café pour Socrate uit 1995) dat het gesprek in het café een gelegenheid was om samen na te denken, een mening toe te lichten en aan gezamenlijk onderzoek te onderwerpen.
Vanuit diezelfde gedachte is in De Harmonie vorig jaar een “filosofentafel” van start gegaan: een plek om met elkaar na te gaan waarop onze meningen gestoeld zijn. Niet om elkaar te overtuigen, maar om onszelf en elkaar te bevragen, gedachten naast elkaar te leggen. Al te vaak hebben mensen direct een mening paraat. Dan is het goed om rustig na te denken en je af te vragen: waarop berust die mening eigenlijk, kun je er ook anders tegenaan kijken? De deelnemers proberen elkaar niet van een mening te overtuigen, maar ze ondervragen elkaar, ze luisteren nauwkeurig en ze bundelen hun denkkracht. Het is natuurlijk niet ondenkbaar dat een deelnemer er tijdens het gesprek achter komt dat hij of zij lange tijd iets ten onrechte voor waar of juist heeft gehouden. Dat kan wellicht pijnlijk zijn, maar mét Socrates geloven wij dat het gesprek dan wel geslaagd is geweest: een filosofisch gesprek of onderzoek heeft uitsluitend kans van slagen als je eigen opvattingen durft te vervangen door andere. Zo’n filosofisch gesprek kan best spannend (en ook inspannend) zijn voor de deelnemers, maar tegelijkertijd levert het ook veel voldoening en plezier. Filosoferen blijkt dan ontzettend leuk te zijn, en dat hebben we in het seizoen 2017-2018 ervaren.
Filosofentafel seizoen 2018-2019
In het nieuwe seizoen gaan we er dus mee door: elke maand in een niet te grote groep deelnemers aan de filosofentafel die trachten achtergronden van denkbeelden en opvattingen te achterhalen.
Wil je daarbij zijn, wil je op socratische wijze achtergronden van opvattingen trachten te doorgronden, welnu, geef je dan op. Eind september, begin oktober zullen we alle potentiële deelnemers uitnodigen voor een gezamenlijke startbijeenkomst.
Doe je mee: meld je met naam en e-mailadres aan bij Cees Bolle (cmbolle@me.com). Vermeld er wel even bij of je overdag kunt of alleen ’s avonds. Je krijgt vanzelfsprekend tijdig bericht over de startbijeenkomst.
Vr. gr., Cees Bolle
