Deze website maakt gebruik van cookies.
Deze website benut uitsluitend cookies voor het goed functioneren van de site en om de website te analyseren. Door gebruik te maken van de website geeft u aan hiermee akkoord te zijn.
x
harmonie

Foto bij schaken

Afbeeldingen
(Klik voor origineel)

Liefde voor de waarheid, stofzuigers en nog meer...over schaken.

De ouderen onder ons (en zijn wij dat niet allen?) zullen zich dit nog wel herinneren. Aan moeders hand, naar het westen des lands, naar de huishoudbeurs. Doodverlegen staan tegenover de man met de alpinopet, zijn schallende stem, zijn priemende ogen.
“Mevrouw, jongeman, nu niet doorlopen, dan mist u de kans van uw leven. Jongeman, wat is dit”
“Een stofzuiger meneer.”
“Heel goed, juist ja, dat denk je, en dat is ook zo, maar het is ook geen stofzuiger. Dat is de waarheid.”
Met een snelle handomdraai wisselde hij een paar hulpstukken.
“En jongeman, wat denk je nu dat het is?”
“Een machine om schoenen te poetsen meneer.”
“Precies. Je bent een intelligente jongeman. Maar het is ook weer geen schoenpoetsmachine” Met resolute gebaren werd de slang door een gat in het deksel van een leeggekieperd aquarium gestoken, een knop op de bolle kant van de machine werd helemaal opengedraaid.
“En wat is het nu, naar waarheid, jongeman? Laat zien dat je slim bent. Dat jouw moeder trots op jou mag zijn.”
Een grote haag van dikke en dunne en lange en korte mensen stond met gestrekte nekken en ingehouden adem zacht duwend achter en naast mij. 
“Het is een magnetron meneer.”
“Precies, jongeman, heel goed, inderdaad, het is nu een magnetron. Amerikaanse geleerden hebben hier jaren aan gewerkt en elke huisvrouw daar koopt hem. Het geheim van deze machine, deze wonderlijke multimachine, die ik als eerste in Europa mag introduceren, is dat het werkelijk alles kan wat maar fijn is in huis. Haar föhnen, koffie zetten, ramen lappen, wasgoed centrifugeren, kleren drogen, aardappels koken, kostuum stomen, supersnel overhemden strijken, alles wat een mens in huis met weinig moeite gedaan wil hebben, you name it, en ik show it. Dat is de waarheid. De volle waarheid. Je kan het zo gek niet bedenken, of deze wondermachine kan het. Jongeman, noem jij nog eens wat!”
Hij bracht zijn gezicht dreigend naar mij toe. Het was alsof al die mensen mij aankeken. Ik kneep wat harder in de hand van mijn moeder. Probeerde iets te bedenken.
“Schaken meneer, kan die ook schaken?”
Een bulderend gelach klonk van alle kanten. De verkoper kneep zijn  ogen tot spleetjes, nog smaller dan de meester, als hij ons in de hoek zette. Zijn mond ging open, maar er kwam geen geluid uit. Toen het gelach rondom wegstierf, had hij zijn woordje klaar.
“Jongeman, ik had je slimmer geschat. Schaken. Je bedoelt een sport voor bleke jongens die als dooie pieren, als oude, stoffige mensen voor wat stukjes hout zitten, en dan op het moment dat ze bijna in slaap vallen, dat ze dan zo’n houtje een stukje verzetten, en zo uren door, zonder een lach of een traan, zonder woorden of plezier, nee, dat kan deze machine niet. Dit is geen machine voor het bejaardentehuis.”
Opnieuw werd hier en daar om mij heen wat gegniffeld. Ik probeerde naar achteren te schuifelen. maar om een of andere reden was mijn moeder geïnteresseerd en nu kneep zij wat harder in mijn hand. Ik staarde naar mijn veters. Op weg naar huis zei ik weinig, maar ik was blij dat ze niet genoeg geld had voor dat apparaat. 


Sinds die ene keer ging ik nooit meer naar de huishoudbeurs. Ik zwaaide mijn moeder uit en pakte het bord, de stukken en een schaakboek van Euwe. Mijn held. Machielis Euwe, de enige wereldkampioen schaken die Nederland ooit gehad heeft. Een man die alles kon, cum laude gepromoveerd op Differentiaalvarianten van twee covariante-vectorvelden met vier veranderlijken, populaire docent op de Gemeentelijke MMS in Amsterdam (de ouderen onder ons kennen vast dat schooltype nog wel, de middelbare meisjesschool), amateur bokskampioen, voorzitter van de wereldschaakbond, auteur van Oom Jan leert zijn neefje schaken, een van de eerste professoren in de informatica en een betere redenaar dan welke standwerker dan ook.
Op de foto zie je hem als man van onze leeftijd met zijn vrouw Caro en de kleinkinderen. Dankzij zijn goede schaakboeken ontwikkelde ik mij op mijn zolderkamertje tot een verdienstelijk amateur. Ik verzamelde wat bekertjes en vaantjes. Soms kreeg ik een geringe vergoeding als ik bij een of andere schaakgelegenheid kwam opdraven. Een aardigheidje, vaak een fles wijn of een rollade. 


Misschien een jaar of twintig na dato. Niet te geloven, wie trof ik daar? Werkelijk de laatste die ik daar verwacht had. En nog steeds dezelfde alpinopet. Zo’n ding lijkt op het hoedje van een eikel. Inderdaad, eikels herken ik na jaren nog. Ik was ingehuurd om in een rokerig zaaltje een simultaan te geven, in mijn eentje spelend tegen vele tegenstanders. Hij gaf geen moment blijk van herkenning. Ik liep mijn rondjes, en ik moet toegeven, hij was een taaie rakker, of misschien was het ook wel zo dat ik ervan genoot zijn lijden wat te rekken, hoe dan ook, hij ging als laatste smadelijk ten onder. Gebruikelijk is dan dat er even “nageschaakt” wordt, wat een synoniem kan zijn voor een krampachtige poging complimenten op te diepen voor het geknoei van de tegenstander. “Weet u”, zei ik terwijl ik hem priemend aankeek, “zo’n schaakbord is een bijzonder ding. Een stoffig mens kan er wat houtjes op verzetten, maar je kan het ook als dienblad gebruiken. Ook goed voor het imago op een bijzettafeltje in de salon. Of als artistiek object in een vitrine, bij voorkeur van marmer of ivoor of geblazen glas. En er is nog veel meer mee mogelijk. Ik heb eens meegemaakt dat de ene schaker de andere een hersenschudding bezorgde, op deze wijze.” Ik hief het bord. De laatste stukken rolden er aan alle kanten vanaf. De omstanders hielden nu de adem in. 

O, dit wordt een veel te lang verhaal. Mocht iemand om een of andere reden geïnteresseerd zijn in de afloop, ik ben maandags van 10:45 tot 12:15 uur bij de Schaakclub Harmonie. En ook leuk als je dan meespeelt. Leuk, zolang je net als wij een matige of iets minder matige speler bent. Grootmeesters worden verzocht een straatje om te gaan. Als er tijd genoeg is, kan ik ook nog vertellen dat ik als kind nog tegen Euwe gespeeld heb. Een spannende partij. Een grote haag van dikke en dunne en lange en korte mensen stond met gestrekte nekken en ingehouden adem zacht duwend rond het bord. Eerst keek Euwe bedachtzaam, toen een beetje geërgerd, toen krabde hij op zijn hoofd, waar wat lang en dun sluik haar bij het linkeroor afgleed, toen lachte hij vriendelijk en toen had ik verloren. Maar dat is een ander verhaal. Om nog maar te zwijgen van hoe zijn neefje Menno (die al aan de TH in Delft studeerde, terwijl ik nog gewoon op de HBS in Vlaardingen zat) mijn vriendinnetje afpikte. Ook een ander verhaal. Kan ik beter voor me houden.   
Daarom, uit liefde voor de waarheid enzovoort, met een warme groet, Gerard.  

Schaken

Schaken algemeen

Leuk verhaal over schaken


Actueel

Bekijk de actuele berichten

Agenda - Schaken

Nieuws - Schaken



Let op, u bent niet ingelogd.
U ziet alleen de openbare pagina's.